Sunday, April 28, 2013

KHAWNGAIHNA MAK, MAWI LEH DUHAWM (Amazing Grace)

Kristian hla lar berte zinga mi, Khawngaihna mak, mawi leh duhawm (Amazing grace) tih hla hi khawvel hmun kilkhawr ber Mizoramah pawh hre lo kan awm awm lo ve. Hla thu tha tluk nalh bawk si hi John Newton-a’n a phuah a ni a. Tun thlengin hla mawi leh nalh berte zinga mi ala nit a reng a nih hi.

Newton hi July 24, 1725 khan London-ah alo piang a, a pa chuan Mediterranean tuipuia zin thin sumdawng lawngah Commander hna a thawk a. A pa hnungzui hian John Newton pawhin naupangte a nih atangin a pa lawngah hian a zin kual ve thin a, kum 11 mi a nih chuan vawi 6 lai a zinchhuak ve hman tawh a ni.

A tawi zawngin sawi ta mai ila; hun a kal zel a, Newton pawh chu ama duhdan ang ngeiin sumdawng lawng atang chuan sal (slave) phur thin lawnga hnathawk turin a insawn a, lawng captain te hial a ni chho ta zel a ni.

Hla ropui tak phuah chhuaktu a ni chung hian a hun hmasa lamah chuan sakhaw lam ngaihsakna erawh a nei lem lo va. A naupan laiin a nu chuan Pathian Thu lam hrilhin kaihruai ve bawk thin mah se, naupangte a nih lain a nu hi a boral hlauh mai a, tichuan ama tal talin a tal chho ve ta a.

Chutia Pathian lam pawh ngaihsak lem lova a hun a hman chhoh ve mek lai chuan a hnathawh pawh a chhunzawm reng a, sal (slave) hmanga sumdawnnaah hian kum 1754 vel thleng khan a inrawlh a ni. Tum khat chu sal phurtu lawng a kaihhruai hmanga an ram lam pana a haw mek lain tuipuiah chuan thlipui na zet mai a rawn thawk ta thut mai a. Chutah chuan thil mak zet mai a tawng ta a; a hnuah amah ngeiin a sawi leh pawhin he a thil tawn hi “chhanchhuahna ropui tak” a ti hial reng a ni.

Hetia tuipuia buaina an tawh lai hian thlipui karah an lawng chu a tuipuia a pil mai loh nan theihtawpin thunun a han tum ve bawk a; mahse awmzia a nei thei hauh lo. A tawpah a mangang lutuk chuan Pathian a au ta a, “Lalpa, kan chungah hian I zahngaihna lantir ang che,” tiin. Tichuan thlipui tleh pawh chu a reh chhunzawm ve ta a. A hnu-ah a cabin-ah an thil tawn vel chu a han ngaihtuah let a, A mangan laia  Pathian khawngaihna leh zahngaihna a dilna tawngkam chuan amah chu na takin a vaw let a, Dinhmun chhe bera a din lai pawha amah hawisan lova, ani ang misual tak pawh khawngaihna neia chhanchhuak duhtu Pathian chu hawisan thei niin a inhre ta lo va, a chunga zahngaihna mak tak mai lantirtu Pathian hnenah chuan a inhlan ta a. Tichuan tun thlenga Kristian hla ropui berte zinga mi hi alo pian phah ta bawk a ni.

“Khawngaihna mak, mawi leh duhawm,
Sual riangvai chhandamna
Suala bo hnu min zawng hmu ta
Mitdel mit varna chu

Hlauhna hmuna ka awm min hrilh
Ka hlauh min hneh sak ta
Ka rin ve leh a khawngaihna
Duhawm a lo lang ta
Thawhrim thlemna hlauhawm karah
Thui tak ka lo kal ta
Khawngaihna mak, min hruaitu  tur
Ka Vanin thlen thlengin

Chutah kum sang sawm ral hunin
Ni eng mawi takah chuan
Fakna hun tan ang a ni ang
Chatuana zual zel tur”

            A hla hi ngun taka kan chhiar chuan Newton-a rilru put dan tur kan hriatthiampui mai awm e. Tichuan a hnathawh lai pawh chu a bansan zui ta nghal a, Christian Theology lam a zir ta a; rawngbawltu tangkai takah a inlet ta zawk a ni

(Kan hriat tel mai mai atan: Mizo tawng hian chang 4 chauh hi kan nei a, a original version-ah chuan chang 6 lai a awm niin a lang.)

1 comment:

  1. Youtube lam ah lak chhawn theih em aw?lalchhawn theih chuan ka lawm ngawt ang.

    ReplyDelete